> Birinci Dünya Savaşı

Birinci Dünya Savaşı’yla İlgili 75 İlginç Gerçek

1) Savaşta alev makinesi kullanan ilk taraf Almanlar olmuştur. Kullanılan alev makinesi 40 metre uzaklıktaki hedefleri bile yakabilme kapasitesine sahipti. [3]

2) Savaşa 30 ülkeden toplamda 65 milyon asker dahil olmuştur. Can kaybı yaklaşık olarak 10 milyondur. İtilaf Devletleri 6 milyon askerini kaybederken İttifak Devletleri’nin kaybı 4 milyondur. [6]

3) Birinci Dünya Savaşı’ndaki kayıpların yaklaşık olarak üçte ikisi gerçekleşen çarpışmalarda yaşanmıştır. Bu kayda değer bir detaydır, zira daha önce yaşanan savaşlardaki ölümlerin kahiri ekseriyeti çarpışmalardan değil salgın hastalıklardan kaynaklanmaktaydı. [1]

4) Alman birlikleri 1914 yılının Ağustos ayında Aerschot’ta 150 sivili katletmiştir. Bu, Schrecklichkeit (dehşet saçma) isimli bir savaş politikasıydı. Bu şekilde, işgal edilen bölgelerde insanların ayaklanmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. [2]

5) İngilizler, Birinci Dünya Savaşı’nda tanklarını “dişi” ve “erkek” olarak ikiye ayırmıştı. Erkek tanklarda toplar bulunurken dişi tanklarda ağır makineli tüfekler bulunuyordu. [8]

6) Birinci Dünya Savaşı’nın ilk tank prototipi “Little Willie” isimli modeldi. 1915 yılında yapılan bu tank 3 kişilik bir grup ile idare ediliyor ve 4.8 km/s hızla yol alabiliyordu. [3]

7) Top atışları ve mayınların ses düzeyleri akıl almaz seviyelere ulaşabiliyordu. 1917 yılında, Belçika’nın Ypres bölgesindeki Messines Kayalıkları’nda bulunan Alman hattının altında yaşanan patlama 220 km ötedeki Londra’dan işitilmiştir. [3]

8) Barış Havuzu, Belçika’nın Messines bölgesi yakınlarında bulunan 12 metre derinliğinde bir kraterin dolması ile oluşmuştur. Bu kraterin oluşmasına İngilizlerin 1917 yılında 45 ton patlayıcı içeren bir madeni patlatmaları neden olmuştur. [1]

Richthofen hala tüm zamanların en fazla tanınan pilotu namına sahiptir.

9) Savaş boyunca en fazla uçak düşürme rekoruna sahip pilot Alman Manfred Albrecht Freiherr von Richthofen (1892-1918) ya da namı diğer “Kızıl Baron”dur. Von Richthofen, Amiens yakınlarında vurulup düşmeden önce tam 80 düşman uçağı imha etmiştir. Onun rekoruna en fazla yaklaşan pilot ise 75 düşman uçağı düşüren Fransız René Fonck (1894-1953) olmuştur. [3]

10) Birinci Dünya Savaşı’nda köpekler mesaj taşıma görevlerinde kullanılırdı. Boyunlarının altına ya da başlarının üzerine bağlanan mesajları cephe hattına taşırlardı. Köpekler aynı zamanda telgraf hattı döşeme işleminde de faydalı olurdu. [3]“Big

11) “Büyük Bertha” Birinci Dünya Savaşı’nda kullanılan 48 tonluk Alman obüsüdür. Tasarımcısı olan Gustav Krupp’un eşine istinaden böyle isimlendirilmiştir. Büyük Bertha, 15 km uzaklığa 930 kg’lık top atışları gerçekleştirebiliyordu. Bununla birlikte topun hazırlanması için 200 kişilik bir ekip 6 saat çalışmak zorundaydı. Almanya’nın elinde bu toplar veya namı diğer “mucizevi silahtan” 13 adet bulunmaktaydı. [3]

12) Tanklar ilk olarak “kara gemileri” denilmekteydi. Ancak bunların önemli bir silah olduğunu gizleyip sıradan su tankı olarak göstermek isteyen İngilizler bu yeni silahı yalnızca “tank” olarak adlandırmaya karar verdi. [3]

13) Fransız Teğmen Alfred Joubaire, Birinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybetmeden hemen önce günlüğüne şu notu düşmüştür: “İnsanlık çığırından çıktı. Tüm bunların tek bir açıklaması var: Delilik! Bu ne büyük bir kıyım! Bu ne korkunç bir manzara! Duygularımı ifade edecek kelime bulamıyorum. Cehennemin buradan daha korkunç olması mümkün değil. Herkes çıldırmış!” [2]

14) Savaşın başında bazı Amerikalılar ABD’nin savaşa girmeme kararına karşı çıktılar ve Fransız, İngiliz ve Kanada ordusuna katıldılar. Bir grup ABD’li pilot, bir filo oluşturarak Fransa Hava Kuvvetlerine katıldı ve Batı Cephesi’nin en fazla çarpışma yaşayan filosu oldu. [7]

15) 1917 yılının başlarında İngiltere, Alman Dış İşleri Bakanı Arthur Zimmermann’ın Meksika’daki Alman büyükelçisine gönderdiği ve bu ülkeye askeri ittifak teklifini içeren mektubunu deşifre etmiştir. Bu mektubu ABD’den bir ay boyunca saklayan İngiltere, doğru zamanı kollayıp ABD’yi kendi safında savaşa dahil etmek istemiştir. [4]

16) Woodrow Wilson’ın ikinci kez başkan olmak için yürüttüğü kampanyanın sloganı “Amerika’yı savaşın dışında tuttu” olmuştur. Wilson tekrar başkan seçildikten bir ay sonra 6 Nisan 1917 yılında ABD Almanya’ya savaş ilan etmiştir. [4]

17) ABD ordusunun mevcudiyetini artırmak için Amerikan Kongresi tarafından 1917 yılının Mayıs ayında Seçici Hizmet Kanunu çıkarıldı. Böylelikle ordunun personel sayısı savaş sonuna kadar 2.7 milyona ulaştı. İlaveten 1.3 milyon gönüllü ise ihtiyat kuvveti olarak tutuldu. [1]

18) Birinci Dünya Savaşı sırasında Amerika’da Almanlara karşı büyük bir ön yargı oluştu. Alman karşıtları Almanca kitapları yaktı, Alman çoban köpeklerini öldürdü. Hatta Alman kökenli Amerikalıların öldürüldüğü olaylar yaşandı. [2] 

Bir yılda İspanyol Gribinden ölen insan sayısı, 1347-1351 yılları arası Bubonik Veba’dan ölen insan sayısından fazladır.

19) Birinci Dünya Savaşı’ndaki askeri ölümlerin üçte birine İspanyol Gribi sebep olmuştur. [2]

20) 1929 yılında başkan olacak olan Herbert Hoover savaş yıllarında ABD Gıda Amirliği görevini yürüttü. Görevi ABD ordusu ve müttefiklerinin gıda ihtiyacını karşılamaktı. İnsanlara “Victory Gardens” (Zafer Bahçeleri) oluşturmaları çağrısında bulundu. Bu kampanya ile 20 milyon Amerikalı çeşitli ürünler yetiştirdikleri kendi bahçelerini oluşturdu ve artan gıda miktarı ile ABD ordusunun gıda tüketimi %15 azaldı. [6]

21) Birinci Dünya Savaşı’nın ABD bütçesine yükü 30 milyar dolardan fazladır. [6]

22) Savaş binlerce insanın bedeninde ve özellikle de yüzünde kalıcı izler bıraktı. Estetik ameliyatlar kullanılmış olsa da düzeltilemeyecek yaralanmalar için yüz maskeleri kullanıldı. Bazı askerler ömürlerinin sonuna kadar hastanelerde ya da bakım evlerinde kaldılar. [8]

23) Birinci Dünya Savaşı insanlık tarihinin en kanlı altıncı savaşıdır. [5]

24) İngiliz yazar T.E. Lawrence (1888-1935) – daha yaygın bilinen ismi ile Arabistanlı Lawrence – Ortadoğu’da Müttefikler adına istihbarat görevleri yürüttü. Türklere karşı Arapları kışkırtarak Arap isyanının başlamasını sağladı. Bu olayı Seven Pillars of Wisdon (Bilgeliğin Yedi Sütunu) isimli kitabında detayları ile ortaya koymuştur. [5]

25) Savaşın sonunda dört büyük imparatorluk fiilen son bulmuştur. Bunlar, Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Almanya ve Rusya’dır. [5]

26) İlk askeri denizaltı (Turtle – Kaplumbağa modeli) kullanımı Amerikan Devrimi’ne kadar uzanmakla birlikte, geniş çapta etkiyle kullanıldığı ilk dönem, Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’nda U-bot filosunu denize indirdiği dönemdir. Alman denizaltıları genellikle deniz yüzeyinde seyir etmekle birlikte, düşman gemilerine saldırıya geçmeden hemen önce dibe dalmaktalardı. Almanya’nın sınır tanımaksızın yürüttüğü denizaltı saldırıları Amerika’nın savaşa girmesinin temel sebeplerindendir. [3]

27) Birinci Dünya Savaşı pek çok şekilde adlandırılmaktadır. Bunlar arasından, “Büyük Savaş”, “Dünya Savaşı”, “Milletlerin Savaşı” ve “Tüm Savaşları Bitiren Savaş” örnek verilebilir. [2]

28) 1914 – 1918 yılları arasında vuku bulan Birinci Dünya Savaşı, dünyadaki neredeyse tüm okyanuslarda ve kıtalarda yürütülmüştür. Bununla birlikte en kanlı muharebeler Avrupa’da yaşanmıştır. [2]

29) Birinci Dünya Savaşı, 28 Haziran 1914 tarihinde Gavrilo Princip isimli bir Sırp milliyetçisinin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve karısını öldürmesiyle başlamıştır. Bunun üzerine Avusturya-Macaristan 28 Haziran 1914 yılında Sırbistan’a savaş ilan etmiştir. Rusya ve Fransa Sırbistan’ı desteklerken, Almanya Avusturya-Macaristan’dan yana tavır aldı. Müteakiben pek çok ülke savaşa dahil oldu ve Büyük Savaş 4 yıl sonra 11 Kasım 1918 tarihinde Müttefiklerin zaferiyle sona erdi. [2]

30) Rusya, ilan ettiği seferberliğin ardından yaklaşık 12 milyon kişiyi askere aldı ve savaşın en kalabalık ordusunu kurdu. Askerlerin dörtte üçü savaş sırasında öldü, yaralandı ya da kayıplara karıştı. [5]

Savaşın sonunda Rus ordusuna mensup 2.5 milyon asker hayatını kaybetti.

31) Franz Ferdinand suikastını planlayan terör örgütünün ismi Kara El’dir. [2]

32) ABD savaşa 1917’de, yani savaşın son yılında dahil oldu. [7]

33) Büyük Savaş boyunca 274 U-bot, toplamda 6.596 müttefik gemisi batırmıştır. En başarılı 5 U-boat şunlardır: U-35 (224 gemi), U-39 (154 gemi), U-38 (137 gemi), U-34 (121 gemi) ve U-33 (84 gemi). Batırılan Müttefik gemilerinin çoğu liman ve kıyılarda, özellikle de Manş Denizi’nde batırılmıştır. [3]

34) Alman ve İngiliz siperleri birbirinden çok farklıydı. İngiliz siperleri geçici kullanım için uygunken, Alman siperlerinde yatak, mobilya, elbise dolabı, lavabo, su tankları, elektrikli aydınlatma ve kapı zilleri bulunmaktaydı. [3]

35) Bilinenin aksine düşman kuvvetlerine karşı kimyasal gaz kullanan ilk ülke Almanya değil Fransa’dır. 1914 yılının Ağustos ayında ilk göz yaşartıcı gaz (xylyl bromide) Alman siperlerine atıldı. 1915 yılının Ocak ayında ise Almanlar Ruslara karşı aynı gazı kullanmak istedi ancak soğuk havada gaz, sıvıya dönüştü. Bununla birlikte Almanlar aynı yılın nisan ayında zehirli klorid gaz kullanımını başarabildi. [3]

36) Büyük Savaş boyunca Almanlar 68.000 ton, Fransız ve İngilizler ise 51.000 ton gaz kullandı. Toplamda 1.200.000 ton gaz kullanıldı ve zehirli gaz saldırıları sonucunda her iki taraftan 91.198 asker korkunç bir şekilde hayatını kaybetti. [3]

37) Savaş boyunca yaklaşık 30 farklı kimyasal gaz kullanıldı. Her ne kadar gaz maskeleri işe yarasa da, acil durumlarda askerlere idrara batırılmış kıyafetler ile yüzlerini kapatmaları tavsiye ediliyordu. Savaşın sonunda ülkeler bir araya gelerek kimyasal gaz kullanılmaması üzerine mutabık kalarak antlaşmalar imzaladılar. [3]

38) ABD, savaşın sonuna kadar Fransa’ya 7.5 milyon ton ikmal malzemesi yardımında bulundu. Bu 70.000 at ve katıra, 50.000 kamyona, 27.000 yük vagonu ve 1.800 lokomotife denktir. [3]

39)  Birinci Dünya Savaşı’nda makineli tüfek kullanımı çok hızlı bir şekilde yaygınlaştı. Özellikle Müttefik kuvvetler, 1884 yılında Amerika’da Hiram Maxim tarafından patenti alınan makineli tüfeği kullandılar. Maxim makineli tüfeği yaklaşık olarak 45 kg ağırlıktaydı ve soğutması su ile yapılırdı. Diğer ülkelerde kullanılan makineli tüfekler de dakikada 450-600 mermi atabilen Maxim makineli tüfeğinden esinlenilerek yapılmıştır. [3] 

Birinci Dünya Savaşı, hava kuvvetlerinin yoğun şekilde kullanıldığı ilk büyük savaştır.

40) “İt dalaşı” ifadesi Birinci Dünya Savaşı’nda ortaya çıkmıştır. Pilotlar havada keskin manevralar yapmadan önce uçağı stop ettirmemek için motorları kapatırdı. Uçağı tekrar çalıştırdıklarında motordan köpek havlamasına benzer bir ses çıkardı. Bu da zamanla uçak savaşlarında it dalaşı ifadesinin türemesine sebep olmuştur. [3]

41) Fransız ordusu, Almanların “Şeytan Silahı” olarak adlandırdığı bir topa sahipti. 75 mm’lik bu top 6 km çapındaki alanlara oldukça isabetli atışlar yapabiliyordu. Fransız subaylar savaşı bu silah sayesinde kazandıklarını iddia etmekteydiler. [3]

42) ABD’nin Birinci Dünya Savaşı’na dahil olduğu dönemde 75.000’den fazla kişi 4 dakikalık 7.5 milyon görüntülü konuşma kaydı hazırlamıştır. Bu kayıtlar sinema salonlarında gösterilmiştir. Dünya genelinde ise 314 milyondan fazla insan konuşma kayıtları hazırlamıştır. [6]

43) “Hello Girls” Avrupa’da görev yapan ve Pershing askerleri için telefon operatörlüğü görevi yürüten kadınlara verilen isimdi. Fransızca ve İngilizcede oldukça yetkin olan bu kadınlar, Amerikan telefonları ve telgraf konusunda özel eğitimliydi. Bu ekibin hayatta olan üyelerine ancak 1979 yılında savaş madalyası verilmiş ve gazilerin yararlandığı haklardan yararlanma hakkı tanınmıştır. [1]

44)  Birinci Dünya Savaşı sırasında hamburgerler Amerika’da “Salisbury bifteği” olarak anılmaya başladı. Frankfurters isimli sandviçin adı “özgürlük sosislisi” olarak değiştirilirken, dachshunds isimli sandviç de “özgürlük sandviçi” olarak isimlendirildi. Okullarda Almanca öğretimi yasaklandı ve kimi yerlerde Almanca kitaplar yakıldı. [2]

45) Savaş boyunca milyonlarca asker, siper savaşlarının dehşetinden dolayı “savaş bunalımına” yakalandı. Bu rahatsızlıktan mustarip olan askerler tuvaletlerini tutamıyor, uyuyamıyor, konuşmasına hâkim olamıyor, korku nöbetleri geçiriyor ve sürekli titriyorlardı. [6]

46) ABD’nin Amerikan Yerlilerine 1924 yılına kadar vatandaşlık vermemesine karşın yaklaşık 13.000 Amerikan Yerlisi savaşta görev yapmıştır.[7]

47) Birinci Dünya Savaşı’ndaki zayiat sayısı 35 milyonun üzerindedir. 15 milyon sivil ve asker hayatını kaybetmiş, 20 milyondan fazla insan ise yaralanmıştır. [6]

Afyon çiçekleri ülkeleri için hayatlarını vermiş askerlerin ebedi istirahatgâhlarında yetiştirilen özel bir çiçektir. Sebebi ise manidardır. Savaş alanlarında biten tek çiçek afyon çiçekleridir.

48) Birinci Dünya Savaşı’nda 200.000’den fazla Afro-Amerikalı asker vazife almış ancak bunların sadece %11’i cepheye gönderilmiştir. Geriye kalan kısmı kargo yükleme, yol döşeme ve siper kazma gibi görevlere verilmiştir. Ekseriyeti 92. ve 93. tümenlerde hizmet etmiş ve eğitimlerini diğer askerlerden ayrı şekilde almışlardır. [2]

49) Almanlar, Müttefik mesajlarını deşifre etme konusunda oldukça becerikliydi. Buna ilaveten neredeyse her dört haberci erinden birini yakalayıp konuşturabiliyorlardı. Bunun üzerine ABD ordusu Choctaw kabilesinin karmaşık dilini mesaj şifreleme alanında kullanmaya başladı ve bu, orduya büyük fayda sağladı. Orduya alınan sekiz Choctow kökenli asker “Choctow Şifreleyicileri” olarak anılmaya başladı. [1]

50) Mesaj ve haberleşme için kullanılan ilginç yöntemlerden biri de güvercinlerdi. 500.000’den fazla güvercin cephe hattı ve siperler arasında mesaj taşımak üzere eğitildi. Bazı güvercinler ise işgal edilen alanlara paraşütle bırakılıyor ve oraya intikal eden askerler geri mevzilere bu güvercinleri gönderebiliyordu. [1]

51) 1914 yılının Noel arifesinde, Batı Cephesi’nde savaşan iki tarafın askerleri de birbirlerine Noel şarkıları söylemeye başladılar. Orduların neredeyse üçte ikisi o gün için ateşkes ilan etti. Kimi mevzilerde bu barış süresi bir haftayı buldu. Bir sonraki yıl ise, iki tarafın da nöbetçi erlerine aynı şeyi yapmaya kalkan askerleri vurma emri verildi. [1]

52) Edith Cavell (1865 – 12 Ekim 1915) her iki tarafın askerlerine de sağlık hizmeti sunan İngiliz bir hemşireydi. Alman işgali altındaki Belçika’dan kaçan 200 müttefik askerine yardım edince Almanlar tarafından yakalanıp tutuklandı ve Alman idam mangası tarafından kurşuna dizildi. Ölümü Almanlara karşı dünya çapında propaganda yapılmasını sağladı. [6]

Mata Hari, ölümünden hemen önce idam mangasına cüretkâr bir şekilde öpücük yolladı.

53) Margaretha Zelle (1876-1917), veya daha iyi bilinen ismiyle Mata Hari, Hollandalı bir dansçıydı. Çifte ajan olduğu iddiası ile Fransız idam mangası tarafından kurşuna dizildi. Ölümünden önce yapılan tüm suçlamaları reddetmiş ve ajan olmadığını söylemiştir. [8]

54) Birinci Dünya Savaşı’nda en fazla madalya ve ödül kazanan Amerikalı asker Alvin Cullum York (1887-1964) olmuştur. York, büyük bir Alman makineli tüfek tahkimatına saldırmış, 32 makineli tüfeği işlevsiz hale getirmiş, 28 Alman askerini öldürmüş ve 132 Alman askerini esir almıştır. Bu başarısı karşılığında Onur Madalyası, astsubay rütbesi, Fransız Croix de Guerre madalyası ve 400 dönümlük arazi ile ödüllendirilmiştir. [6]

55) Birleşik Devletler ordusu, savaştaki ilk muharebesini 2 Kasım 1917 yılında Barthelemont, Fransa’da yaşamıştır. [7]

56) İngiliz ordusu, tarihindeki en büyük kaybı Birinci Dünya Savaşı sırasındaki Somme Muharebesi’nde yaşamıştır. İngiliz ordusunun bu savaştaki kaybı, ABD ordusu ve Ulusal Muhafızlar’ın tüm savaş boyunca kaybettiği asker sayısından daha fazladır. [7]

57) Birinci Dünya Savaşı, ABD’nin dünyanın en büyük silahlı gücü olarak ortaya çıkmasına yol açmıştır. [4]

58) Her ne kadar Almanya’nın 1914 yazındaki hamlesi savaşa yol açmış gibi görünse de, aslında savaşın temel sebebi yapılmış olan hamlelerden ziyade geride bırakılan 40 yıl içinde yaşanan süreçti. Zira İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Avusturya-Macaristan, İtalya, Osmanlı Devleti ve Japonya’da milliyetçilik akımları hız kazanmış, militarizm ve emperyalizm zirveye ulaşmış ve bloklaşmalar oluşmuştur. [4]

59) Savaşın uzun vadeli sonuçlarından birisi, istikbalde Birleşmiş Milletler’e dönüşecek olan Milletler Cemiyeti’nin kurulmasıdır. Savaşın ardından silahlanma yarışı yeniden başlamış, Versay Antlaşması’yla birlikte Almanya’ya çok ağır şartlar dikte edilmiştir. Bu şartlar altında ezilen Almanya’da ekonomik krizler meydana gelmiş ve nihayetinde İkinci Dünya Savaşı yaşanmıştır. [4]

60) Birinci Dünya Savaşı, Avrupa ve Amerika’daki merkezi hükümetleri güçlendirmiştir. Bu sayede bireysel sorumluluğa vurgu yapan 19. yüzyıl liberalizmi yok olmuştur. [4]

61) Birinci Dünya Savaşı azınlık gruplara ilişkin şüpheleri önemli derecede artırmıştır. Özellikle de Yahudiler savaşın gizli kazananları olarak görülmüştür. [4] 

“Kara Yılanlar” ve “Bronz Askerler” olarak da bilinen The Harlem HellFighters birliği.

62) “The Harlem HellFighters” (Harlem Cehennem Savaşçıları) cephede savaşan az sayıdaki birlikten biriydi. Gösterdikleri üstün cesaretten dolayı mensuplarının her biri Fransız Croix de Guerre madalyası ile onurlandırılmıştır. Bununla birlikte gösterdikleri başarılar Amerika’da göz ardı edilmiştir. [1]

63) Birinci Dünya Savaşı’nın dünya ekonomisine zararı o günün parasıyla yaklaşık 185 milyar dolardı.

64) Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra İngiliz İmparatorluğu’nun dünyadaki ekonomik liderliği sona erdi. Savaşın ardından İngiltere yüklü miktarda borcun altına girdi, işsizlik arttı ve büyüme yavaşladı. Benzer durumları Fransa’da da yaşadı. Çarlık Rusyası’na verilen yüklü miktarda borç asla tahsil edilemedi. Aynı şekilde Rusya’da da enflasyon hızla arttı ve Rusya bir süre toparlanamadı. [4]

65) Birinci Dünya Savaşı, dünya savaş tarihinde yepyeni bir sayfa açtı. Yaşanan en büyük değişim hava kuvvetlerinin aktif olarak kullanılması ve savaşın cephe gerisine de intikal etmesidir. 1918 yılına kadar icra edilen taarruz ve savunmalar, kullanılan zehirli gazlardan dolayı süvari birliklerinin işlevsiz hale geldiğini kanıtladı. Tanklar sahneye çıktı. Son olarak ise, Müttefiklerin 1918 yılında topları, hava kuvvetlerini, tankları ve piyadeleri eşgüdümlü olarak kullandıkları son taarruz İkinci Dünya Savaşı’nda Nazilerin icra edeceği Blitzkrieg taktiğinin temelini oluşturdu. [4]

66) Hardal gazının etkileri öngörülemediği için, savaşan taraflar tarafından kilit bir silah olarak düşünülmemiştir.[3]

67) Birinci Dünya Savaşı kadınlara eşit hakların tanınmasını da sağlamıştır. Kadınlar savaş boyunca, geleneksel olarak erkeklerin yaptığı pek çok işi büyük bir başarı ile yerine getirmiştir. 1918 yılında 30 yaş üstü kadınlara İngiliz Parlamentosu seçimlerinde oy kullanma hakkı tanındı. İki yıl sonra 19 numaralı yasa değişikliği ile Amerikalı kadınlar da aynı hakka kavuştu.[4]

68) Birinci Dünya Savaşı, Afrika kökenli Amerikalıların da eşit haklara kavuşmasına büyük katkıda bulunmuştur. Örneğin Henry Ford savaşın ardından siyahileri de çalıştırmaya başlamıştır. ABD’nin güney bölgelerindeki Afrika kökenlilerin Savaş boyunca ve savaşın ardından kuzeye ilticası 20. yüzyılın en büyük nüfus değişimlerinden biri olmuştur. [4]

69) Savaşın ardından edebiyat dünyasına çok kıymetli eserler kazandırılmıştır. Bunlar arasında John McCrae’den In Flanders FieldsT.S. Eliot’dan Çorak Ülke, Ernest Hemingway’den Silahlara Veda, Erich Maria Remarque’dan Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok ve Wilfred Owen’dan Anthem for Doomed Youth sayılabilir. [4]

 

Flandre tarlalarında afyon çiçekleri biter / Sıra sıra mezar taşlarının arasında, / İşte biz buradayız ve göklerdeyiz / Tarla kuşları öter cesaretle / Ve çok azı duyulur silah ve top sesleri arasında.

– John McCrae, “In Flanders Fields”

70) Birinci Dünya Savaşı, tıbbı gelişmelere büyük katkıda bulunmuştur. Doktorlar yaralanmalarda, kırılan ve yerinden çıkan kemiklerin tedavisinde çok büyük ilerleme kaydettiler. İngiliz doktor Harold Gillies deri naklinin öncülerinden oldu. Savaşlarda yaşanan yüzlerce farklı yaralanma olayı, münferit durumların özel tedavisinde ve bazı tıbbi alanlarda uzmanların yetişmesine yol açmıştır. [4]

71) Birinci Dünya Savaşı, Çarlık Rusyası’nın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne dönüşmesine sebep olmuştur. Tarihin ilk komünist devleti bu savaş esnasında kurulmuştur. Tarihçiler savaşın en önemli sonucunun bu olduğu hususunda mutabıktır. [4]

72) Savaşın ardından Finlandiya, Estonya, Litvanya, Letonya ve Polonya bağımsız birer devlet olmuşlardır. [4]

73) Osmanlı Devleti’nin savaş sonunda fiilen yıkılması, Müttefiklerin Ortadoğu’da etkilerinin ziyadesiyle artmasına yol açmıştır. Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin, Milletler Cemiyeti çatısı altında “manda” yönetimine girmiştir. Fransa Suriye’de hakimiyet kurarken, İngiltere ise kalan diğer bölgeleri egemenliği altına almıştır. [4]

74) Batı Cephesi’ndeki siper hatları, Manş Denizi’nden İsviçre’ye kadar tam 40.200 kilometrelik bir uzunluğa ulaşmıştır. İngiliz şair Siegfried Sassoon buna vurgu yaparak şu dizeleri yazmıştır: “Savaş siperlerden ve çukurlardan başka nedir ki?” [8]

Savaş esnasında, tek bir siperin 2.490 km uzunluğa ulaştığı hatlar mevcut olmuştur.

75) Versay Antlaşması, savaşı Almanya’nın başlattığına hükmetti. Bu nedenle Alsas- Loren Fransa’ya bırakıldı. Doğudaki Alman toprakları Polonya’ya bırakılırken, gene doğuda Litvanya’ya ve batıda Belçika’ya topraklar verilmiştir. Yukarı Silezya’nın Hultschin bölgesi Çekoslovakya’ya bırakıldı. Yukarı Silezya’nın doğu yakası gene Polonya yönetimine bırakıldı. Aşağı Silezya ise Alman kontrolüne teslim edildi. Baltık bölgesindeki stratejik bir liman olan Danzig, Saar Havzası ve stratejik öneme sahip Ren bölgesi Alman kontrolünden alındı. Alman ordusuna sınırlama getirildi ve Alman kolonilerinde Milletler Cemiyeti kontrolünde manda yönetimleri kuruldu. 1921 Tazminat Komitesi ayrıca Almanya’nın 33 milyar dolar savaş tazminatı ödemesine karar kılmış, Almanya aşağılanmış ve ekonomik olarak güçsüz bırakılmıştır. Tüm bu maddeler Avrupa’yı çok kırılgan bir hale getirerek ikinci bir dünya savaşının çıkmasına neden olmuştur. [4]

 
Büyük Savaş’ın En Kanlı Muharebeleri Toplam Zayiat
1. Yüz Gün Taarruzu 1,855,369
2. Bahar Taarruzu 1,539,715
4. Verdun Muharebesi 976,000
5. Passchendaele Muharebesi 848,614
6. Sırbistan Seferi 633,500
7. Birinci Marnes Muharebesi 483,000
8. Çanakkale Savaşları 473,000
9. Arras Muharebesi 278,000
10. Tannenberg Muharebesi 182,000

 

Kaynakça:

1Adams, Simon. World War I (DK Eyewitness Books). New York, NY: DK Publishing, 2007.

2Feldman, Ruth Tenzer. World War I (Chronicles of America’s Wars). Minneapolis, MN: Lerner Publications Company, 2004.

3Hamilton, John C. Weapons of World War I. Edina, MN: ABDO Publishing Company, 2004.

4Ross, Stewart.Causes and Consequences of World War I. Austin, TX: Raintree Steck-Vaughn, 1998.

5Taylor, David. Key Battles of World War I. Chicago, IL: Heinemann Library, 2001.

6Turner, Jason. World War I: 1914-1918 (Wars Day by Day). Mankato, MN: Brown Bear Books, 2008.

7Vander Hook, Sue. The United States Enters World War I. North Mankato, MN: ABDO Publishing Company, 2010.

8Wilmott, H. P. WW I. New York, NY: Dorling Kindersley, 2003.

Yorum Ekle

Yorum yazmak için tıklayın